Κολατσιό στο σχολείο

Της Βλαχάβα Μαρίας

Aνοίξανε και πάλι τα σχολεία και πολλοί γονείς προβληματίζονται «τι να τρώει – τι να παίρνει το παιδί μου στο σχολείο». Πρέπει κατ’ αρχάς να τονίζουμε πως το δεκατιανό ή ενδιάμεσο σνακ ή κολατσιό δεν είναι πρωινό. Ενα παιδί στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει να φύγει για το σχολείο έχοντας καταναλώσει το πρωινό του γεύμα στο σπίτι.

Το σχολικό κολατσιό δεν πρέπει να αντικαθιστά το πρωινό γεύμα, ούτε να είναι υπερβολικά πλούσιο σε ποσότητα και θερμίδες.

Αντιθέτως, το πρωινό είναι το πρώτο, βασικότερο και κυριότερο γεύμα της ημέρας μια και όταν ξυπνάμε το σώμα όπως και το πνεύμα μας (ο εγκέφαλος δηλαδή) λειτουργεί όπως μια μηχανή, χρειάζεται καύσιμη ύλη, δηλαδή τροφή για να δουλέψει. Δυστυχώς τα Ελληνόπουλα δεν έχουν μάθει να τρώνε πρωινό (συνήθως πίνουν 1 ποτήρι γάλα προτού χτυπήσει το κουδούνι) γεγονός που έχει συμβάλει τα μέγιστα στην επιδημία της παιδικής παχυσαρκίας.

Αυτό έχει και ως αποτέλεσμα τα παιδιά να φτάνουν στο σχολείο νηστικά και με μεγάλο το αίσθημα της πείνας, οπότε κατά τις 10.30-11 να πεινάνε πολύ.

Ενώ, λοιπόν, το κολατσιό δεν είναι ένα μεγάλο γεύμα, οι γονείς το ενσωματώνουν με το πρωινό με αποτέλεσμα την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού σε λάθος ώρα.

Τι είναι τελικά το κολατσιό; Είναι ένα μικρό θρεπτικό σνακ που καλό είναι να περιέχει υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, καλά λιπαρά, πρωτεΐνη, βιταμίνες, ασβέστιο και σίδηρο χωρίς πολύ αλάτι και ζάχαρη.

Αποφεύγοντας τα τυποποιημένα-συσκευασμένα σνακ, π.χ. σοκολατοειδή, κρουασάν, ντόνατς, πίτες με σφολιάτα, πίτσα, πατατάκια, γαριδάκια, έτοιμους χυμούς και αναψυκτικά, και προτιμώντας το σπιτικό κολατσιό, σίγουρα το παιδί μας θα πάρει στο σχολείο κάτι υγιεινό που θα του δώσει ενέργεια και θα συμβάλει στην καλή απόδοσή του και διάθεση.

Επιπλέον υπάρχει Υγειονομική Διάταξη για τα σχολικά κυλικεία από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στο πλαίσιο ανάπτυξης Εθνικής Διατροφικής Πολιτικής από το 2013, που προβλέπει μια λίστα με υγιεινά-θρεπτικά τρόφιμα και ροφήματα που προβλέπονται προς πώληση από τα σχολικά κυλικεία, αλλά δυστυχώς δεν εφαρμόζεται στην πράξη.

Αυτό που χρειάζεται να κάνουν οι γονείς στο σπίτι είναι να οργανώνουν εκ των προτέρων τα ψώνια τους και τις ιδέες τους (καλό είναι να συμμετέχουν και τα παιδιά σ’ αυτή τη διαδικασία) ώστε να προλαβαίνουν να τις υλοποιούν στο πλαίσιο του καθημερινού και απαιτητικού ωραρίου τους, ώστε τα παιδιά να μη βαριούνται, έχοντας εναλλαγές και αρκετές επιλογές κολατσιού μέσα στην εβδομάδα.

Δεν είναι απαραίτητο να εξαντλήσετε την έμπνευσή σας μέσα στον πρώτο σχολικό μήνα! Σημειώστε τυχόν ιδέες για κολατσιό και αν είναι διαφορετικές από τα συνηθισμένα δοκιμάστε τες σε πρώτη φάση μαζί με τα παιδιά σας το Σαββατοκύριακο ώστε να έχουν τον χρόνο να εκτεθούν σε μια καινούργια ή διαφορετική γεύση. Βάλτε ποικιλία σε γεύση και χρώμα – ξεφύγετε από το μοντέλο του κλασικού τοστ με τις παρακάτω προτάσεις:

• Στο συνηθισμένο τοστ, δοκιμάστε ψωμί ολικής άλεσης ή πολύσπορο, εμπλουτίστε το με λαχανικά εποχής (π.χ. ντομάτα/μαρούλι/πιπεριά), προτιμήστε ελληνικά τυριά όπως φέτα/μανούρι/κατίκι, κασέρι ή γραβιέρα, αφαιρέστε τα αλλαντικά.
• Αντί ψωμιού τοστ δοκιμάστε 2-3 παξιμαδάκια κρίθινα ή καλαμπογκοφρέτες/φρυγανιές ή 2-3 κριτσίνια πολύσπορα με 1 φέτα κίτρινο τυρί ελληνικό+1 φρούτο
• Πιο γλυκιά εκδοχή του τοστ είναι τοστ με ταχίνι και φέτες μπανάνα ή τοστ με φιστικοβούτυρο και φέτες μπανάνα (ή με όποιο άλλο φρούτο σάς αρέσει).
• 1 μικρό κομμάτι σπιτική πίτα με φύλλο και ελαιόλαδο (τυρόπιτα/σπανακόπιτα/κολοκυθόπιτα/γαλατόπιτα/μηλόπιτα).
• 1 χούφτα ξηροί καρποί ποικιλία, ωμοί και ανάλατοι + 1 φρούτο ή 20 σταφίδες ή κράνμπερι.
• Σπιτική μπάρα με δημητριακά και ξηρούς καρπούς ή 1 μικρό παστέλι.
• 1 κομμάτι σπιτικό κέικ με φρούτα ή σταφιδόψωμο.
• 2 μουστοκούλουρα ή κουλουράκια βρώμης ή λαδιού.
• Φρουτοσαλάτα 1 μπολάκι σε λίγο φυσικό χυμό πορτοκάλι για να διατηρηθούν.
• Κουλούρι Θεσσαλονίκης προτιμότερα πολύσπορο ή ολικής.
• 1 φέτα ψωμί και 1 αυγό βραστό ή ομελέτα.
• Τοστ με φέτες ώριμο αβοκάντο, λεμόνι-αλάτι και λίγο ελαιόλαδο.
• Τοστ χωριάτικο με φέτα ή κατίκι, ελιά και ντομάτα.
• Γιαούρτι πλήρες σε λιπαρά.
• Φρούτα φρέσκα (π.χ. 1 μπανάνα, 1 ροδάκινο, 1 τσαμπάκι σταφύλι, 1 αχλάδι) ή αποξηραμένα φρούτα ή κομμάτια ωμών λαχανικών, όπως καρότο, κόκκινη πιπεριά, σέλερι.
•  Καλαμπόκι ψημένο ή βραστό.
•  Στραγάλια 1 χούφτα με 1 χούφτα σταφίδες.

Επίσης μην ξεχνάτε την ενυδάτωση του παιδιού! Τουλάχιστον μισό λίτρο νερό μαζί με το κολατσιό είναι απαραίτητο στη διάρκεια του σχολικού ωραρίου.

Οι μερίδες που περιγράφονται παραπάνω είναι ενδεικτικές. Σε κάθε παιδί πρέπει να υπάρχει εξατομίκευση του μεγέθους της μερίδας ή της ποσότητας των σνακ που του αναλογούν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του (ηλικία, βάρος, ύψος) και το επίπεδο της φυσικής του δραστηριότητας.