Τα χίλια θύματα του ρατσιστή

Του Δρ. Κανελλάκη Σπυρίδωνα, Ψυχολόγος – Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Τα χίλια θύματα του ρατσιστή:

Σήμερα ο μαύρος, αύριο ο ομοφυλόφιλος, μεθαύριο ο παχύσαρκος, μετά εσύ…

Η βασική αντίληψη του ρατσισμού είναι ότι οι άνθρωποι διακρίνονται σε ανώτερους και κατώτερους ανάλογα με το χρώμα του δέρματος τους, τη φυλή τους, το φύλο τους, το σεξουαλικό τους προσανατολισμό κλπ. Πολλοί δε ρατσιστές μιλούν για την άρια φυλή που συγκεντρώνει όλα τα ιδανικά, για αυτούς, χαρακτηριστικά. Ενώ δομικό συστατικό της διόγκωσης του ρατσισμού είναι η δημιουργία φανατικών ομάδων. Ένα βασικό χαρακτηριστικό του ρατσιστή και των ρατσιστικών ομάδων είναι η αποδοκιμασία προς τις διαφορετικές προς αυτών ομάδες. Αυτή η αποδοκιμασία – απόρριψη εκδραματίζεται κοινωνικά με πολλούς τρόπους με αποκορύφωμα τη βία. Σε μια επιδερμική ψυχολογική προσέγγιση ο ρατσιστής ουσιαστικά καλύπτει δικά του συναισθήματα όπως αισθήματα κατωτερότητας, φόβο, ανικανοποίητους και ανομολόγητους πόθους απωθώντας τα και εκφράζοντάς τα μέσω θυμού. Συχνά κυριαρχεί η νευρωτική κατάσταση που περιλαμβάνει πόθους του υποσεινήδητου, με παράλληλες απαγορεύσεις του υπερεγώ και τελικά θυμό στο εγώ. Πολλές φορές δε, «ευφυείς» ηγέτες εκμεταλλεύονται τη μαζικότητα τέτοιων συναισθημάτων στον κόσμο, κυρίως σε εποχές δύσκολες, όπως μια οικονομική ή κοινωνική κρίση, τα θρέφουν και δημιουργούν τις ομάδες τους συχνά όχι γιατί απλά ενστερνίζονται τις απόψεις αλλά γιατί βλέπουν προσωπικά οφέλη από την ηγεσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απότομη άνοδος ακροδεξιών κομμάτων στην πρόσφατη και ακόμα ενεργή ελληνική οικονομική κρίση. Φυσικά, τέτοιες ομάδες μπορεί να δημιουργηθούν ακόμα και να τραφούν και σε άλλες εποχές αρκεί να βρεθεί ένας αριθμός ατόμων με κοινά προβλήματα. Τελικά αυτό αφορά μια επιτηδευμένη εκτροπή από την ομαλή επίλυση μιας ανισότητας, που φυσικά μπορεί να περιέχει και αγώνες, στην αντιπαράθεση και σύγκρουση με άλλες ομάδες. Σε αυτό το πλαίσιο πολλές φορές τα θύματα ομαδοποιούνται και γίνονται θήτες επίσης, κάτι που φυσικά κλιμακώνει τις συγκρούσεις. Πρέπει να είναι ωστόσο σαφές ότι η δυναμική σύγκρουση πολλές φορές είναι μονόδρομος για τα θύματα. Δυστυχώς, πολλές φορές, αυτή η σύγκρουση συχνά εμπεριέχει βία και για κάποιο λόγο ο κόσμος φαίνεται να διψά για σύγκρουση και αίμα και τότε ο ρατσισμός γίνεται ένας φαύλος κύκλος.

Ο κοινός παρανομαστής για την ομαδοποίηση και ρατσιστική βίαιη συμπεριφορά παραμένουν το ανικανοποίητο, το απωθήμενο , ο φόβος και φυσικά ο θυμός που εκφράζεται ως αντισταθμιστική συμπεριφορά των εσωτερικών συγκρούσεων του ατόμου. Για αυτό του ρατσιστή σήμερα του φταίει ο μαύρος και μόλις τελειώσει ο μαύρος θα του φταίει ο ομοφυλόφιλος και όταν τελειώσει ο ομοφυλόφιλος θα του φταίει το άτομο με ειδικές ανάγκες και όταν τελειώσει και αυτό θα του φταίει ο παχύσαρκος κοκ.

Το μόνο τέλος για το ρατσισμό είναι η παιδεία, η αποδοχή του εαυτού μας και η αποδοχή της διαφορετικότητας και τελικά η βαθιά αποδοχή ότι η βία, οποιασδήποτε μορφής, πρέπει να καταδικάζεται από όπου και να προέρχεται, με μοναδική εξαίρεση την επανάσταση απέναντι στην ανισότητα. Η παιδεία που θα έχει την ισότητα, την αποδοχή και το σεβασμό στον άνθρωπο ως βασικό πυλώνα δόμησης της προσωπικότητας.