Η βιταμίνη του ήλιου

Η βιταμίνη του ήλιου

Γιατί είναι πολύτιμη;

Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη που παίζει σημαντικό ρόλο:

  • Στη διατήρηση των απαραίτητων επιπέδων ασβεστίου στο αίμα και την αποθήκευσή του στα οστά
  • Στην απορρόφηση του φωσφόρου (απαραίτητη για την υγεία των οστών)
  • Στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος
  • Στην υγεία του δέρματος
  • Στη μυϊκή δύναμη
  • Στις λειτουργίες του νευρικού συστήματος

 

Πηγές βιταμίνης D
1. Παράγεται από την έκθεση του δέρματός μας στην ηλιακή ακτινοβολία (90% της προσλαμβανόμενης ποσότητας)
2. Βρίσκεται σε μικρή ποσότητα σε περιορισμένα τρόφιμα (10% της προσλαμβανόμενης ποσότητας)

Είναι πολύ δύσκολο να προσλάβουμε την απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης D αποκλειστικά από τη διατροφή μας (λιπαρά ψάρια, κρόκος αυγού, κάποια είδη μανιταριών). Επίσης, η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι ελλιπής τους χειμερινούς μήνες, αλλά ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες ο κόσμος αποφεύγει την επαρκή έκθεση, λόγω των επιπτώσεών της στην υγεία του δέρματος (γήρανση του δέρματος, μελάνωμα), ή γίνεται με τη χρήση αντηλιακού που εμποδίζει την σύνθεση της βιταμίνης D στο δέρμα.

Ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει ραχίτιδες και οστεομαλακία και συνδέεται με την εμφάνιση της οστεοπόρωσης. Νεότερες έρευνες ωστόσο έχουν συνδέσει την ανεπάρκεια βιταμίνης D με μια σειρά ακόμη από σοβαρά και χρόνια νοσήματα όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης τύπου 1, αυτοάνοσα νοσήματα (νόσος του Crohn, σκλήρυνση κατά πλάκας) και καρδιαγγειακά νοσήματα (Burgaz et al, 2011; Pilz & Tomaschitz, 2010; Wang et al, 2012; Pilz et al 2011; Holick, 2004)

Η έλλειψη της βιταμίνης D έχει φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα και έχει αναγνωριστεί ως ένα πολύ σημαντικό ζήτημα υγείας τα τελευταία χρόνια (National Institute of Health, 2011). Σύμφωνα με μία πληθώρα ερευνών, ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη, παρουσιάζουν έλλειψη βιταμίνης D σε ποσοστό που κυμαίνεται από 40% μέχρι 100%. Μελέτες έδειξαν ότι ακόμα και σε μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα, υπάρχει αυξημένη συχνότητα υποκλινικής αβιταμίνωσης D (Lapatsanis et al., 2005; Singhellakis et al., 2011)

Πόση έκθεση στον ήλιο χρειαζόμαστε;

15-20 λεπτά 4-6 μέρες/εβδομάδα έκθεσης στον ήλιο έχοντας το πρόσωπο και τα χέρια μας εκτεθειμένα, αποφεύγοντας τις επικύνδυνες ώρες (11:00-16:00), φαίνεται να καλύπτουν τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D. Άτομα (>50 ετών) καθώς και άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα, χρειάζονται ακόμη μεγαλύτερη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης έλλειψης βιταμίνης D

  • Βρέφη κατά τον θηλασμό
  • Άνδρες και γυναίκες >50 ετών
  • Άτομα με περιορισμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία
  • Άτομα σκουρόχρωμου δέρματος
  • Άτομα με παθήσεις του εντέρου που οδηγούν σε δυσαπορρόφηση του λίπους (κοιλιοκάκη, κυστική ίνωση, νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα κ.λπ.)
  • Παχύσαρκοι
  • Άτομα που έχουν υποστεί χειρουργική επέμβαση παράκαμψης τμήματος του γαστρεντερικού σωλήνα

Εμπλουτισμός τροφίμων με βιταμίνη D
Λόγω των βλαβερών συνεπειών της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία και με βάση τις μελέτες που δείχνουν πως τα επίπεδα βιταμίνης D είναι χαμηλά ακόμη και σε ηλιόλουστες χώρες, συνιθίζεται ο εμπλουτισμός τροφίμων με βιταμίνη D. Το γάλα, η μαργαρίνη, τα δημητριακά πρωινού και πιο πρόσφατα ο χυμός πορτοκαλιού, αποτελούν τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα που εμπλουτίζονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς και στην Αυστραλία. Μία τέτοια πολιτική εμπλουτισμού τροφίμων με βιταμίνη D κρίνεται απαραίτητη και για την Ελλάδα.

Ελέγξτε τα επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό σας
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας (Endocrine Society Guidelines) ως έλλειψη ορίζονται τα επίπεδα 25(OH)D <20 ng/mL (50 nmol/L) και τα 30ng/ml (70 nmol/L) ως επαρκή επίπεδα (Holick et al, 2012).

 

Βιβλιογραφία
Burgaz, A.; Orsini, N.; Larsson, S.C.; Wolk, A. Blood 25-hydroxyvitamin D concentration and hypertension: A meta-analysis. J. Hypertens. 2011, 29, 636–645.
Holick, MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr. 2004 80(6 Suppl):1678S-88S
Holick, M.F.; Binkley, N.C.; Bischoff-Ferrari, H.A.; Gordon, C.M.; Hanley, D.A.; Heaney, R.P.; Murad, M.H.; Weaver, C.M. Guidelines for preventing and treating vitamin d deficiency and insufficiency revisited. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2012, 97, 1153–1158.
Lapatsanis D, Moulas A, Cholevas V, Soukakos P, Papadopoulou ZL, Challa A. Vitamin D: a necessity for children and adolescents in Greece. Calcif Tissue Int. 2005 77:348-55
National Institute of Health (NIH), n.d. Web June 2011

Pilz, S.; Tomaschitz, A. Role of vitamin D in arterial hypertension. Expert. Rev. Cardiovasc. Ther. 2010, 8, 1599–1608.
Pilz, S.; Tomaschitz, A.; März, W.; Drechsler, C.; Ritz, E.; Zittermann, A.; Cavalier, E.; Pieber, T.R.; Lappe, J.M.; Grant, W.B.; et al. Vitamin D, cardiovascular disease and mortality. Clin. Endocrinol. (Oxf.) 2011, 75, 575–584.
Panagiotis N. Singhellakis, Fotini Ch. Malandrinou, Catherine J. Psarrou, Alexandra M. Danelli,1 Sotirios D. Tsalavoutas, Evangelia S. Constandellou. Vitamin D deficiency in white, apparently healthy, free-living adults in a temperate region. Hormones 2011, 10(2):131-143
Wang, L.; Song, Y.; Manson, J.E.; Pilz, S.; März, W.; Michaëlsson, K.; Lundqvist, A.; Jassal, S.K.; Barrett-Connor, E.; Zhang, C.; et al. Circulating 25-hydroxy-vitamin D and risk of cardiovascular disease: A meta-analysis of prospective studies. Circ. Cardiovasc. Qual. Outcomes 2012, 5, 819–829.

  • Date 21 Απριλίου 2017
  • Tags Γενικά