Διατροφή και καρκίνος

Διατροφή και καρκίνος

Της Βλαχάβα Μαρίας

 

Η διατροφή δίνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό μας και είναι σημαντική για όλους. Οταν μάλιστα συνδυαστεί με άσκηση και τη διατήρηση ενός υγιούς-σταθερού σωματικού βάρους, τότε το σώμα βοηθιέται ώστε να παραμείνει δυνατό και υγιές.

Σε περίπτωση που κάνετε/θα κάνετε θεραπεία καρκίνου ή έχει προηγηθεί η θεραπεία σας, το να τρώτε καλά και σωστά είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για εσάς!

Εδώ θα διαβάσετε σχετικά με την υγιεινή διατροφή κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία σας.

Διατροφή και πιθανότητα μείωσης εμφάνισης καρκίνου
Η διατροφή μπορεί εν μέρει να ευθύνεται για το 30-40% ορισμένων τύπων καρκίνου, αλλά είναι μάλλον απίθανο να είναι η «αιτία» ή η «θεραπεία» του καρκίνου αποκλειστικά.

Αν και χρειάζεται να γίνει περισσότερη έρευνα σχετικά με τη διατροφή και τη συσχέτισή της με όλους τους τύπους καρκίνου, τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι το τρίπτυχο άσκηση (φυσική δραστηριότητα) – ισορροπημένη διατροφή (χαμηλή σε λίπος, υψηλή σε λαχανικά και φυτικές ίνες) – υγιές βάρος μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του ρίσκου εμφάνισης ή επανεμφάνισης καρκίνου.

Συμπληρώματα διατροφής
Πολλοί άνθρωποι παίρνουν συμπληρώματα (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βότανα, εκχυλίσματα βοτάνων) για πολλούς και διαφορετικές λόγους, ελπίζοντας να βελτιώσουν συνολικά την καλή υγεία τους.

Ιδίως αν έχει προηγηθεί καρκίνος, θέλουμε να κάνουμε τα πάντα με την προοπτική να επανακτήσουμε τις δυνάμεις μας κατά τη διάρκεια και μετά το τέλος της θεραπείας μας, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες επανεμφάνισης της νόσου.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε [αν και τα μηνύματα μπορεί να είναι πολλά και αντικρουόμενα από διάφορες πηγές (οικογένεια, φίλους, ίντερνετ, μίντια)] είναι ότι κανένα συμπλήρωμα διατροφής δεν θεραπεύει τον καρκίνο.

Τι σημαίνει υγιεινή διατροφή
Σημαίνει να τρώμε ποικιλία τροφών που δίνουν θρεπτικά συστατικά, τα οποία χρειαζόμαστε για να διατηρήσουμε την υγεία μας, να έχουμε ενέργεια και καλή ψυχολογία.

Αυτά τα συστατικά είναι η πρωτεΐνη, οι υδατάνθρακες, το λίπος, το νερό, οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία.

Ιδίως αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό κάποιου καρκίνου ή αν κάνετε θεραπεία για συγκεκριμένο καρκίνο, το να τρώτε υγιεινά είναι πολύ σημαντικό, γιατί το τι τρώτε μπορεί άμεσα να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα, τη διάθεσή σας και τα επίπεδα ενέργειας που διαθέτετε.

Οπωσδήποτε πρωινό
Για το πρωινό σας πιείτε φυσικούς χυμούς (στο μούλτι ή στυμμένους), βάλτε σταφίδες, κράνμπερις ή άλλα αποξηραμένα φρούτα μαζί με βρώμη.

Προσθέστε μια μπανάνα ή κατεψυγμένα φρούτα (π.χ. φράουλες, blueberries, raspberries -θα τα βρείτε στους καταψύκτες σε μεγάλα σούπερ μάρκετ) στο γάλα με τα δημητριακά σας.

Αρέσει και στα παιδιά το καλοκαίρι! Φάτε υγιεινά σνακ, όπως φρέσκα φρούτα ή φρουτοσαλάτες φρούτων εποχής, ωμό καρότο, ντοματίνια, πιπεριές Φλωρίνης, φέτες πορτοκάλι, αβοκάντο, μια χούφτα αμύγδαλα ή καρύδια ωμά και ανάλατα.

  • Μειώστε το κορεσμένο λίπος σε λιγότερο από 10% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων σας.
  • Διαλέξτε άπαχα μέρη από κρέατα και πουλερικά. Βγάλτε την πέτσα από πουλερικά προτού μαγειρευτούν, δοκιμάστε μπριζόλα τόνου ή σολομού αντί για μπριζόλα χοιρινή ή μοσχαρίσια.
  • Περιορίστε πολύ τη χρήση βουτύρου/ μαργαρίνης. Να τρώτε ελαιόλαδο (με μέτρο).
  • Δοκιμάστε ταχίνι, βούτυρο αμυγδάλου ή και φυστικοβούτυρο που περιέχουν πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά, με προσοχή πάντα στην ποσότητα!

Διατροφή κατά τη διάρκεια της θεραπείας
Αν αναρρώνετε από χειρουργείο, λαμβάνετε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία ή κάνετε κάποια διαφορετική θεραπεία, ο πρωταρχικός στόχος είναι να «ξεμπερδεύετε» στην κυριολεξία με τον καρκίνο.

Το να τρώτε σωστά θα σας βοηθήσει να μείνετε δυνατοί και να δίνετε στον οργανισμό σας την απαραίτητη «καύσιμη ύλη» που χρειάζεται.

Εσείς με τον γιατρό σας δεν μπορείτε να προβλέψετε ακριβώς πώς θα σας επηρεάσει η θεραπεία που θα ακολουθήσετε, αλλά σίγουρα το βάρος σας πριν από τη διάγνωση και η γενικότερη υγεία σας παίζουν πρωταρχικό ρόλο.

Οσο προχωράει η θεραπεία, προσπαθήστε να «ακούτε» τον οργανισμό σας και να ανταποκρίνεστε στις ανάγκες του.

Μπορεί να συνεχίσετε να απολαμβάνετε το μαγείρεμα και να έχετε την όρεξη που είχατε και πριν. Ή μπορεί να περάσετε και μέρες με καθόλου όρεξη για φαγητό ή μέρες που μπορεί να θέλετε να φάτε τα πάντα και ίσως φορές που μόνο συγκεκριμένα τρόφιμα έχουν συμπαθητική γεύση.

Το καλύτερο είναι να υπάρχει ένα ευέλικτο πλάνο διατροφής που να βοηθάει σε τέτοιες καταστάσεις.

Στη διαμόρφωση αυτού του πλάνου μπορείτε να συμβουλευτείτε πτυχιούχους διατροφολόγους-διαιτολόγους.

Μια υγιεινή διατροφή (με ποικιλία τροφίμων, μπόλικα φρούτα-λαχανικά και όση πρωτεΐνη χρειάζεστε) θα σας δώσει «ρεζέρβα» θρεπτικών συστατικών, που θα βοηθήσει να μείνετε δυνατοί στη διάρκεια της θεραπείας σας.

Αυτές οι «ρεζέρβες θρεπτικών συστατικών» βοηθάνε στην αναδόμηση ιστών και κρατάνε το ανοσοποιητικό γερό για να πολεμάει τυχόν λοιμώξεις.

Επίσης μια καλή διατροφή βοηθάει στο να διαχειρίζεστε τις παρενέργειες της θεραπείας σας και μάλιστα υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι οι θεραπείες ανταποκρίνονται καλύτερα σε οργανισμούς που τρώνε αρκετές θερμίδες και πρωτεΐνη.

Μετά τη θεραπεία
Η καλή διατροφή και μερική φυσική δραστηριότητα είναι πολύ σημαντικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Και καλή διατροφή και μερική φυσική δραστηριότητα είναι εξίσου σημαντικά αφότου επανέλθετε σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής μετά τη θεραπεία.

Τα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η απουσία άσκησης και το να είναι κάποιος υπέρβαρος/παχύσαρκος αυξάνουν το ρίσκο επανεμφάνισης της νόσου.

Μια ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση βοηθάνε στη διατήρηση υγιούς βάρους και θα σας δώσουν περισσότερη ενέργεια όσο θα επανέρχεστε σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής. Επιπλέον η καλή διατροφή βοηθά στην αναδόμηση του μυϊκού ιστού και της δύναμής σας και την ανάκαμψη από τυχόν παρενέργειες, όπως κόπωση ή αναιμία.

Μη νομίζετε ότι θα πρέπει να αλλάξετε δραστικά τη διατροφή σας από τη μια μέρα στην άλλη. Οταν τελειώσετε με τη θεραπεία σας, πιθανόν να νιώθετε πολύ καλύτερα, αλλά ίσως όχι τελείως καλά όπως πριν.

Μπορεί π.χ. η γεύση σας να έχει διαφοροποιηθεί και να μη σας αρέσουν κάποιες τροφές πια, όπως σας άρεσαν παλιότερα.

Σιγά σιγά και σταδιακά βάλτε τον εαυτό σας στη διαδικασία απόλαυσης τροφών που σας αρέσουν μέσα από τη μαγειρική και δη την υγιεινή μαγειρική! Ολα θα επανέλθουν, απλώς δώστε λίγο χρόνο!

Συνοπτικά λοιπόν στον καρκίνο, όπως και σε όλα τα χρόνια νοσήματα, το τρίπτυχο της πρόληψης και αντιμετώπισης είναι:

● η καλή (ισορροπημένη και ποιοτική) διατροφή (μεσογειακού τύπου),

● η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους / καταπολέμηση παχυσαρκίας,

● η συστηματική άσκηση (30 λεπτά καθημερινά).

 

Πρακτικές συμβουλές για υγιεινές διατροφικές επιλογές
Ποικιλία! Αγοράστε κάθε φορά που πηγαίνετε στον μανάβη ή στο σούπερ μάρκετ ένα καινούργιο λαχανικό ή φρούτο ή ένα προϊόν ολικής άλεσης.

Σίγουρα τα καρότα είναι γεμάτα βιταμίνες, αλλά αν είναι το μοναδικό λαχανικό που τρώτε, δεν θα είστε υγιείς. Δοκιμάστε π.χ. ένα μεγάλο πορτοκαλί γκρέιπφρουτ ή ένα ρόδι. Και μη φοβάστε! Τολμήστε το!

Βάλτε π.χ. ένα μάνγκο ή έναν φρέσκο ανανά ή βασιλικούς χουρμάδες ή αβοκάντο ή φινόκιο στο καλάθι σας. Ρωτήστε και για οδηγίες προετοιμασίας στον μανάβη σας, αν δεν αναγράφονται.

Π.χ. το αβοκάντο χρειάζεται να μείνει εκτός ψυγείου έως ότου μαλακώσει (να ζουλιέται απέξω) ώστε να καταναλωθεί σε μια σαλάτα ή σαν γκουακαμόλε μαζί με λίγο ελαιόλαδο, αλάτι και μπόλικο λεμόνι!

  • Διαλέξτε γάλα ή/και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά, όπως κατσικίσιο ή πρόβειο γιαούρτι της περιοχής σας, αριάνι ή κεφίρ.
  • Αποφύγετε τουρσιά, πίκλες, αλλαντικά και καπνιστά φαγητά. Εχουν πολλά νιτρώδη (εν δυνάμει καρκινογόνες ουσίες) και αλάτι και μπορεί να ανεβάσουν την πίεση σε ορισμένους ανθρώπους.
  • Μικρές μερίδες πουλερικών και ψαριών, δηλαδή 180 γρ. ανά μέρα, κοτόπουλο και ψάρι 3 φορές την εβδομάδα και κρέας κόκκινο 1 φορά την εβδομάδα από 180 γρ. επίσης. Αν τύχει να φάτε 2 φορές τη μέρα κρέας, φροντίστε να είναι από 100 γρ. τη φορά. Ψήστε στον φούρνο ή βάλτε στο γκριλ, αντί να τηγανίσετε.
  •  Γεμίστε το πιάτο σας με λαχανικά. Αν το χωρίσετε σε 4 μέρη, τα 2 να καλύπτονται από διάφορες σαλάτες, (φρέσκες, βραστές, πιπεριές ψητές, μελιτζανοσαλάτα, φασολάκια βραστά), το ¼ να περιέχει πρωτεΐνη (κρέας, ψάρι, κοτόπουλο, αυγό, τυρί, τόνο) και το υπόλοιπο ¼ ας είναι υδατάνθρακες (ρύζι ανάμεικτο, άγριο, αναποφλοίωτο, πένες ολικής, πατάτες λεμονάτες, πατατοσαλάτα). Δοκιμάστε λαζάνια σπανάκι ή λαχανικά στο γουόκ σκέτα ή με κοτόπουλο.

 

  • Date 20 Φεβρουαρίου 2018
  • Tags Ζωή και Υγεία, Κλινική διατροφή